İSTANBUL KORDOSENTEZ (KORDONDAN KAN ALINMASI)

HAMİLELİKTE BEBEK KORDONUNDAN KAN ALINMASI

Kordosentez hamilelilkte özel bir iğne ile karın duvarından rahim içerisine girilerek bebeğin göbek kordonundan kan alınmasıdır. Kordosentez işleminde 2-3 mililitre kadar az miktarda kan alınmaktadır.
Alınan kandan bebeğin karyotiplemesi yani genetik araştırması yapılabilir ayrıca bazı enfeksiyonları araştırmak için ya da bebeğin kan uyuşmazlığından ne kadar etkilendiğini değerlendirmek için yapılabilir. Yine kan uyuşmazlığı bebekte anemiye yol açmışsa, anne karnındaki bebeğe kordosentez yöntemi ile kan nakli de yapılabilmektedir.
(PUBS olarak da kısaltılmaktadır: Percutaneous umbilical cord blood sampling)

Umbilikal ven (göbek kordonundaki toplar damar) çapının geniş, duvar kalınlığının az oluşu ve arteryel (atar damar) girişimlerde fetal bradikardinin daha yüksek oranda görülmesinden dolayı girişim için umbilikal ven tercih edilir. Öncelikle münkünse kordonun plasentaya giriş bölgesi tercih edilir, mümkün değilse serbest kordon bölümünden yapılır. Kordosenteztez sonrası kan uyuşmazlığı olan ailelerde kan uyuşmazlığı (Anti-D) iğnesi yapılır.

Kordosentez ne zaman yapılır?
Genellikle 18.-20. gebelik haftaları ve sonrasında doğuma kadar her ayda yapılabilmektedir. Sadece tekil gebeliklerde değil ikiz gebeliklerde de kordosentez uygulanabilmektedir.

Kordosentez hangi durumlarda uygulanır?
– Ultrasonografide bebeğe anomali şüphesi varlığında (en sık kordosentez nedeni budur)
– Tarama testlerinde yüksek risk saptanması
– Diğer tanı yöntemlerinin net sonuç vermemesi
– Amniyosentezde kültür başarısızlığı
– Ailenin prenatal tanı yöntemleri için geç başvurması
– Bazı enfeksiyon hastalıklarının değerlendirilmesinde (toxoplazma, rubella)
– Kan uyuşmazlığına bağlı etkilenme varlığında
– Bebekte anemi varlığında
– İleri anne yaşı
– Bebekte rahim içerisinde gelişme geriliği olması
– Oligohidramnios (bebeğin suyunun az olması)
– Daha önce anomalili bebek doğuranlarda
– Parental dengeli translokasyon

Diğer prenatal tanı yöntemlerine göre kordosentez daha ciddi komplikasyonlara yol açar. Amniosenteze göre daha zor bir işlemdir.

Kordosentezin riskleri nelerdir?
Uygulama sonrası bebek kalp atımlarında yavaşlama, erken doğum, su gelmesi, enfeksiyon, göbek kordonunda zedelenme gibi problemler görülebilir. Amniyon sıvısı içerisine kanama meydana gelebilir. Kordosentez uygulamalarında bebeği kaybetme riski yaklaşık %1-5 arasındadır. Anne ile ilgili enfeksiyon, kanama gibi riskler olabilir. Bu nedenle işlemden sonraki günlerde ateş, üşüme, titreme,su gelmesi, vajinal kanama, sancı, kasılma varlığında acilen doktora başvurulması gerekir.

Bebeğe iğnenin direk zarar vermesi pratikte pek olası bir durum değildir. Yani iğnenin bebeğe batması ve yaralaması gibi bir durum yok denilecek kadar enderdir çünkü ultrason eşliğinde gözlenerek yapılmaktadır bütün işlem. Ancak kordondan kan alma sonrasında bebek kalp atımında bozulma ve bebeğin ölmesi riski yaklaşık yüzde 1-5 oranında vardır.

Kordosentez nasıl yapılır?
İşlem ultrason muayenesi yapılır şekilde sırt üstü yatar pozisyonda yapılır. Ultrason ile bebek ve kordonu gözlenerek rahim içerisine uzatılan bir iğne ile kordondan az miktarda kan alınır. Ortalama 10-15 dakika süren bir işlemdir. İşlemden sonra hasta bir kaç saat dinlenerek evine gidebilir. Hastanın işlem sonrası birkaç gün aşırı yorucu aktivitelerden kaçınması önerilir. Eğer anne baba arasında kan uyuşmazlığı varsa kan uyuşmazlığı iğnesi yapılır.
İşlemden ortalama bir hafta sonra sonuç belli olur ve sonuca göre aileye bilgi verilir. Kordosentez sonucunda bebekte yaşamla bağdaşmayan kromozomal anomali saptanan olgularda aileye gebeliği sonlandırma seçeneği sunulur.

Kordosentez uygulamasının sonuçları ne zaman çıkar? Güvenilir mi?
Kordosentez işleminden sonra ortalama 7-10 günde sonucu çıkar. Kordosentez, amniyosentez gibi genetik inceleme işlemleri kesine çok yakın sonuç verirler. Alınan kana anne hücrelerinin karışması, bebekte mozaizm olması gibi durumlar nadiren tanıda yanılmaya neden olabilir. Yaklaşık olarak amaçlanan hastalıklarda %99 oranında güvenilir sonuç verdiği söylenebilir. Kordosentez ile bütün genetik hastalıklar saptanamaz. Kordosentez işlemi sonrasında kültür elde edilemeyebilir, bu durumda inceleme yapılamaz. Kültür başarısızlığı oranı çeşitli merkezlerde yaklaşık %10-15 civarında bildirilmektedir.